ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΔΙΖΩΝΙΚΗ, ΔΙΚΟΙΝΟΤΙΚΗ, ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ

Επειδή τελευτάι γίνετε μεγάλη συζήτηση στά Μέσα κοινωνικλης δικτύωσης για το τί σημαίνει  Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, τό Tilley’s News  ανέτρεξε σε Επίσημες και Έγκυρες  πηγές  καί σας παραθέτουμε  περιληπτικά τι ακριβώς περιλαμβάνετε σε μιά τέτοιου είδους συμφωνία..

ΔΙΖΩΝΙΚΗ, ΔΙΚΟΙΝΟΤΙΚΗ, ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ●

Τι σημαίνει «διζωνική»;

Μέσα από τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, καθώς και από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, είναι ξεκάθαρο ότι έγινε αποδεκτή μια ομοσπονδία που να αποτελείται από δύο περιοχές με αντίστοιχη ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή διοίκηση. Το αν αυτές οι περιοχές θα ονομάζονται επαρχίες ή πολιτείες ή άλλως πως, δεν έχει ουσιαστική σημασία στο διεθνές δίκαιο. Σημασία έχει ότι θα έχουμε δύο περιοχές με αντίστοιχη ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή διοίκηση. Αυτό εννοούμε όταν μιλούμε για διζωνικότητα και τίποτα περισσότερο. Ο συγκεκριμένος όρος «διζωνική» δεν περιλαμβάνεται στη Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου Μακαρίου – Ντενκτάς του 1977. Σημασία, όμως, έχει το περιεχόμενο και όχι οι οποιεσδήποτε ονομασίες. Αναφέρεται, συγκεκριμένα, στη Συμφωνία αυτή:

Επιδιώκουμε μια ανεξάρτητη, αδέσμευτη, δικοινοτική ομοσπονδιακή Δημοκρατία. (2) Το έδαφος που θα τελεί υπό την διοίκηση κάθε κοινότητας θα πρέπει να συζητηθεί υπό το φως της οικονομικής βιωσι- μότητας ή παραγωγικότητας και της ιδιοκτησίας γης. (3) Ζητήματα αρχών όπως της ελευθερίας διακίνησης, ελευθερίας εγκατάστασης, το δικαίωμα περιουσίας και άλλα ειδικά θέματα, είναι ανοικτά προς συζήτηση λαμβανομένης υπόψη της θεμελιώδους βάσης ενός δικοινοτικού ομοσπον- διακού συστήματος και ορισμένων πρακτικών δυσκολιών που θα μπορούσαν να εγερθούν για την τουρκοκυπριακή κοινότητα». Στη Συμφωνία γίνεται λόγος και για διασφάλιση της ενό- τητας της χώρας, όρος που απευθύνεται στην τουρκοκυ- πριακή πλευρά. Το ερώτημα για τη δική μας πλευρά είναι κατά πόσον δεχόμαστε τις παραγράφους 2 και 3. Αν ναι, τότε δεχόμαστε το περιεχόμενο της διζωνικής που δεν είναι άλλο από την ύπαρξη δύο ζωνών (ή πολιτειών όπως  ονομάζονται στις ΗΠΑ ή γαιών όπως ονομάζονται στη Γερμανία ή καντονίων όπως ονομάζονται στην Ελβετία ή επαρχιών όπως ονομάζονται στον Καναδά, αυτό δεν έχει ουσιαστική σημασία), καθεμιά από τις οποίες θα διοικείται από την αντίστοιχη κοινότητα. Όσον αφορά στον όρο «διζωνική», επισημαίνεται ότι όλα τα Σχέδια του ΟΗΕ, καθώς και οι προτάσεις της ελληνοκυ- πριακής πλευράς του 1989, που υποβλήθηκαν μετά τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, προνοούν ρητώς για διζω- νική ομοσπονδία όσον αφορά στην εδαφική πτυχή, δηλαδή υιοθετούν τον όρο και του προσδίδουν το περιε- χόμενο που αναφέρθηκε πιο πάνω. Το ίδιο και πληθώρα ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Κανένα από τα πιο πάνω Σχέδια δεν απορρίφθηκε λόγω της αναφοράς σε «διζωνική». Πιο πρόσφατα, η Συμφωνία μεταξύ των δύο κοινοτήτων, αυτή της 8ης Ιουλίου 2006, υπό τον τίτλο «Δέσμη Αρχών» προνοεί:  Δέσμευση για την επανένωση της Κύπρου με βάση μια διζωνική ομοσπονδία και πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Σημειώνουμε ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά απέρριπτε την αναφορά σε λύση ομοσπονδίας αλλά τελικά, με την επιμονή της ελληνοκυπριακής πλευράς, αναγκάστηκε να την αποδεχθεί.

Τι σημαίνει «δικοινοτική»

Ο όρος «δικοινοτική», όπως καθορίζεται από τον ίδιο τον ΟΗΕ, σημαίνει ότι και οι δύο κοινότητες θα συμμετέχουν αποτελεσματικά στα όργανα και τις αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας. Αυτό το στοιχείο δεν είναι νέο. Περιλαμβάνεται και στο Σύνταγμα του 1960. Απομένει να κα- θοριστεί, μέσα από τις διαπραγματεύσεις και μέσα από την τελική συμφωνία, το συγκεκριμένο περιεχόμενο της αποτελεσματικής συμμετοχής στα όργανα εξουσίας και στις αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας. Σε κάθε, όμως, πε- ρίπτωση δεν μπορεί οι Ελληνοκύπριοι επειδή είναι η πλει- οψηφία να αποφασίζουν για όλα από μόνοι τους και να επιβάλλουν τη θέση τους. Ούτε και οι Τουρκοκύπριοι να καταχρώνται του δικαιώματος για «αποτελεσματική συμ μετοχή», το οποίο σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ίση αριθμητική συμμετοχή.

● Τι σημαίνει πολιτική ισότητα και ποιος την καθορίζει;

Η πλευρά μας στοχεύει σε λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Σε ένα κράτος με μία και μόνη κυριαρχία, μία και μόνη ιθαγένεια, μία και μόνη διεθνή προσωπικότητα. Η διευκρίνιση για πολιτική ισότητα όπως αυτή ορίζεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ, είναι απαραίτητη γιατί η Τουρκία και η τουρκοκυ- πριακή ηγεσία προσδίδουν στον όρο το περιεχόμενο που τους βολεύει. Δηλαδή, υπονοούν την ισότητα δύο κρατών και μιλούν σχεδόν για πλήρη αριθμητική ισότητα σε όλα. Τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών ξεκαθαρίζουν ότι με τον όρο πολιτική ισότητα δεν εννοούν ισότητα δύο κρατών, ούτε και αριθμητική ισότητα σε όλα τα επίπεδα της εξουσίας. Τονίζουν το στοιχείο της αποτελεσματικής συμμετοχής στην εξουσία και στη λήψη των αποφάσεων. Πουθενά δεν προσδίδεται περιεχόμενο που να αφίσταται της θεμελιώδους θέσης αρχής ότι η λύση θα προνοεί τη μετεξέλιξη του ενιαίου κράτους σε ομοσπονδιακό. Εξάλλου, η απόπειρα δημιουργίας δεύτερου κράτους στην Κύπρο έχει καταδικαστεί με βάση το διεθνές δίκαιο τόσο από τον ΟΗΕ όσο και από άλλους διεθνείς οργανισμούς.

● Καταμερισμός αρμοδιοτήτων μεταξύ Ομοσπονδίας και περιφερειών :

Ένα από τα πιο βασικά ζητήματα της ομοσπονδίας είναι ο καταμερισμός των αρμοδιοτήτων μεταξύ ομοσπονδίας και περιφερειών. Στη διεθνή πρακτική συναντούμε διάφορους τρόπους καταμερισμού αρμοδιοτήτων. Στην κεντρική εξουσία δίνονται οι σημαντικές εκείνες αρμο- διότητες, που αφορούν στην ομοσπονδία ως σύνολο και εξασφαλίζουν την ενότητα του κράτους. Συνήθως, αυτές οι αρμοδιότητες είναι: εξωτερικές σχέσεις, άμυνα, ασφά- λεια, δημοσιονομικές υποθέσεις, τηλεπικοινωνίες, εμπό- ριο, έμμεση φορολογία, επίλυση των διαφορών ανάμεσα στην ομοσπονδία και τις περιφέρειες, όπως και ανάμεσα στις ίδιες τις περιφέρειες. Οι αρμοδιότητες που δίνονται στις περιφέρειες αφορούν, κυρίως, σε ζητήματα που έχουν σχέση με αυτές και όχι με την ομοσπονδία ως σύνολο. Αυτά τα ζητήματα είναι για παράδειγμα: όργανα τοπικής διοίκησης και αυτοδιοί- κησης, τοπική αστυνομία, προστασία του τοπικού περι- βάλλοντος, πολιτιστικά θέματα, παιδεία, οργάνωση των τοπικών δικαστηρίων μέσα στα πλαίσια των αρχών που καθορίζουν τα κεντρικά δικαστήρια κ.ά.

● Απαραίτητο στοιχείο: ο διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων και η ισότητα των επαρχιών:

Απαραίτητο στοιχείο κάθε ομοσπονδιακού συστήματος είναι ο διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων. Ανεξάρτητα από τον τρόπο διαχωρισμού τους, παντού και χωρίς εξαίρεση, οι αρμοδιότητες των επαρχιών είναι ακριβώς οι ίδιες. Και εμείς εδώ στην Κύπρο δεν πρόκειται να πρωτοτυπήσουμε. Οι εξουσίες και αρμοδιότητες που θα αφήνει το κεντρικό σύνταγμα στις επαρχίες θα είναι ακριβώς οι ίδιες. Αναντίρρητα, λοιπόν, η ισότητα των επαρχιών στα πλαί- σια του ομοσπονδιακού κράτους είναι δεδομένη. Η ισότητα των επαρχιών αναλύθηκε στις ομόφωνες προτάσεις του Εθνικού Συμβουλίου του 1989. Μέσα από την ισότητα των δύο επαρχιών, θα εκφράζεται και η ισότητα των δύο κοινοτήτων. Όσον αφορά στην ισότητα γλωσσών, θρησκείας, παραδόσεων, κ.ο.κ., που δεν αμφι- σβητείται από κανένα, αυτή δεν συνιστά τίποτε άλλο από μιαν ακόμη έκφραση της ισότητας των κοινοτήτων.

Επιμέλεια Άθως Τίλλευ.

ΠΗΓΗ: Γραφείο Δημοσίων Πληροφορίων Κύπρου.